Amortisör Nedir? Ne İşe Yarar?

Sıklıkla taşıt kullanıcıların aşina olduğu bir kavram olan amortisör, sürüş güvenliğini ve konforunu yakından etkileyen bir sistemdir. Bisiklet ve motorlu taşıt başta gelmek üzere araç üretiminde yaygın olarak kullanılan amortisör, aslında hayatın pek çok alanında karşımıza çıkar. O halde makine ve taşıt tekerleklerine monte edilen amortisör nedir ve amortisör ne işe yarar detaylarıyla açıklayalım.

Amortisör Ne İşe Yarar?

Amortisör, dilimize Fransızcadan giren ve makinelerde çalışma esnasında oluşan sarsıntı ile titreşim şiddetini azaltmaya yarayan elemanlara verilen bir isimdir. Otomobil gibi motorlu taşıtlardaki süspansiyon sisteminin vazgeçilmez bir parçası olan amortisör, çeşitli iş makinelerinde ve teçhizatlarda da kullanılır. Bu şekilde harekete bağlı ortaya çıkan titreşimi ve kinetik enerjiyi sönümleyerek, makine ömrünü uzatır. 

Peki görev bakımından inceleyecek olursak; amortisör ve amortisör takozu ne işe yarar?

Amortisör, takoz ile birlikte;

• Makine üzerine gelen yükü sönümleyerek azaltır. Böylece darbe etkisini ortadan kaldırarak makinenin hasar almasını önler,

• Titreşim etkisini minimize ederek sürüş ve kullanım rahatlığı sunar,

• Tekerleklerin ağır yük altında ezilmesini önleyerek hareketi kolaylaştırır,

• Araç ve ekipmanlardaki gövde hareketini sınırlandırarak, yönün tekerlekler üzerinden kontrol edilmesine yardımcı olur,

• Engebe ve kasis nedeniyle tekerlekte oluşan aşağı yukarı yönlü hareketi dengeler,

• Özellikle keskin dönüş hamlelerinde aracın yana yatmasını önleyerek olası iş kazalarını ortadan kaldırır,

• Makine tekerleklerindeki yol tutuş etkisini artırır ve kullanıcı yorgunluğunu azaltır.

Amortisör, bütün bu özellikleri nedeniyle ağır, hafif ve orta sanayi makinelerinde kullanılan en önemli parçalardan biridir. Sanayi ve imalat alanındaki iş kazalarını önleyen, işçi verimini artıran ve işi hızlandıran amortisör, maksimum güvenlik için vazgeçilmezdir.

Amortisör Çalışma Prensibi Nasıldır?

Makineli sanayide, yük taşıma ve hareket kapasitesini artıran amortisörün çalışma mekanizması oldukça basit bir sisteme dayanır. Dolayısıyla amortisör ile ilgili sorunları tespit etmek de aynı ölçüde kolaydır. Tekere bağlanarak yukarı aşağı salınım hareketini dengeleyen amortisörün üzerinde, içinde hidrolik sıvı bulunan bir piston bulunur. Pistonun hareketine bağlı olarak içindeki sıvı sıkışarak küçük deliklerden sızmaya başlar ve teker üzerinde oluşan basıncı dengeler. Böylece yükün oluşturduğu basınç salınım hareketine dönüşür ve tekerlekte kontrol sağlanır.

Bununla birlikte, kimi zaman amortisörde patlama veya üst takoz ile ilgili arızalar oluşabilir. Peki amortisör takozu bozulursa veya amortisör patlarsa ne olur?

Olası bir patlama halinde, amortisör işlevsiz hale gelir ve buna bağlı olarak makine hareketlerinde savrulma yaşanır. Tekerlek üzerine gelen basınç dengelenmediğinden yol tutuşu ve sürüş konforu ciddi anlamda düşer. Bu sorun çeşitli iş risklerine de kapı aralar. Takoz arızaları ise farklı şekilde oluşabilir. Bu arızaları fark etmek için amortisör üst takozu ne işe yarar, iyi bilinmesi gerekir. 

Takoz arızalarında karşılaşılan sorunlar;

• Sürüş esnasında makine yönü değiştirildiğinde rahatsız edici ses oluşması,

• Yüksek hızlı sürüşlerde veya keskin dönüşlerde sarsıntı yaşanması,

• Makine kontrolünün zorlaşması ve sürüş güvenliğinde açık oluşması,

• Makine sisteminin deforme olması,

• Olası diğer makine arızalarına yol açması ve sistem kullanımını engellemesi,

• Araçtaki fren dengesinin kaybolması

şeklinde sıralanabilir. Bu tür problemlerin oluşması halinde tek çözüm parça değişimidir. Ancak sürüş dengesini sağlamak adına genellikle önerilen, değişimin çift tarafta uygulanması yönündedir. 

Amortisör Arızalarında Tekerleğin Önemi

Amortisör arızalarından korunmanın en etkili yolu, doğru ekipmanı doğru iş için kullanmaktır. Ayrıca özellikle ağır sanayi iş makineleri, kaldırma makineleri, presleme aletleri ve diğer makine tekerleklerinin kaliteli parçalardan yapılmış olması gerekir. Makine üzerine gelen yükü sönümleyerek bütün makine sağlığını koruyan amortisörlü tekerlekler, salınımı ve titreşimi büyük ölçüde azaltan önemli parçalardır. Bu nedenle amortisörlü tekerlek seçiminin;

• Yük kapasitesine,

• Çalışma ortam sıcaklığına,

• Makine mekanizmasına,

• Zemin çizme özelliğine,

• Kullanım alanına

• Kullanım ömrüne ve

• Malzemeye

göre yapılması gerekir. Bu parametreleri göz önünde bulundurarak ekipman ömrünü uzatmanız ve riskli iş kazalarını minimize etmeniz mümkün olur. 

Siz de amortisör ne demek detaylı bilgi almak ve amortisörlü tekerlek modellerini incelemek isterseniz e-Tekerlek kalitesine başvurabilirsiniz. Kullandığınız ekipmanlarda yüksek performans elde etmek ve iş verimini artırmak için e-Tekerlek.com adresini ziyaret ederek çeşit çeşit tekerlek modeline göz atabilirsiniz.